ŻAL ZA GRZECHY
Rozpoznanie swoich grzechów, stanu wiary i miłości, odkrycie różnych form zagrożeń miłości ma nas doprowadzić do
żalu za swoje winy. Żal jest decydującym momentem w dokonującym się nawróceniu człowieka. Wyraża on wewnętrzne odwrócenie się od poznanych w rachunku sumienia grzechów i zwrot ku Bogu przez miłość, odradzającą się dzięki oddziaływaniu Jego łaski. Żal jest też warunkiem dostąpienia Bożego przebaczenia i otrzymania daru życia w nadprzyrodzonej jedności z Nim.
1. Na czym polega
żal doskonały? Łk 7,44-50; Mt 26,69-75
Grzech jest
świadomym i dobrowolnym zniszczeniem miłości. Może on zostać zgładzony tylko wtedy, gdy w człowieku, pod wpływem działania łaski Bożej, zacznie się odradzać miłość. Jej odradzanie ujawnia się w ubolewaniu nad popełnionymi grzechami i w pragnieniu zmiany życia. W doskonały sposób żałuje ten, kto odczuwa obrzydzenie do swoich grzechów dlatego, że nimi znieważył kochającego i miłosiernego Boga, że zranił serce najlepszego Przyjaciela, Jezusa Chrystusa, który wykupił nas z niewoli zła swoją drogocenną krwią przelaną na krzyżu. Żal doskonały wypływa z miłości do Boga i różni się od ubolewania nad swoimi grzechami dlatego tylko, że przez nie straciło się dobre mniemanie o sobie, uznanie innych ludzi, poczucie wyższości nad bliźnimi itp.
2. Jaki
żal wystarcza do uzyskania przebaczenia w sakramencie pojednania? Łk 15,11-21; 23,40-43
Kto przystępuje do sakramentu pokuty, kto wierzy, że spotyka się w nim z przebaczającym Bogiem, powinien się zdobyć przynajmniej na
żal mniej doskonały. Żal ten, zwany także żalem niedoskonałym, wyraża się w ubolewaniu nad swymi grzechami dlatego, że mogą się one stać przyczyną utraty Boga na wieki. Kto zaś miłuje, ten nie chce utracić ukochanej osoby. Przypowieść o synu marnotrawnym ukazuje nam wspaniałomyślność i miłość Boga. Ojciec marnotrawnego syna, uosabiający w przypowieści Boga, przyjął go, przygarnął, ucałował, obdarzył cennymi darami, chociaż ten wracał do domu głównie dlatego, że było mu poza nim źle, że cierpiał głód, że nie miał już pieniędzy na różne rozrywki (por. Łk 15,11-24).
3. Na czym polega doskonalenie motywów
żalu?
Najczęściej różne motywy żalu za grzechy przeplatają się ze sobą, gdyż nasza miłość do Boga przesiąknięta jest troską o samego siebie, np. żałując tego, że swoimi grzechami znieważyło się najlepszego Pana, równocześnie ubolewa się nad tym, że przez swoje złe czyny straciło się dobrą opinię u ludzi oraz dobre mniemanie o sobie, przyjemne samopoczucie. Trzeba zatem ciągle uszlachetniać nasz
żal za grzechy, aby ubolewanie nad naszym złym postępowaniem rodziło się z głębokiej miłości do Boga i do człowieka, a nie - z zawiedzionych ambicji, próżności czy innych egoistycznych pragnień. Im czystsza miłość ujawnia się w żalu, tym głębsze jest nasze nawrócenie. Człowiek zbliża się do najwyższej bezinteresowności i szlachetności, kiedy potrafi potępić popełnione przez siebie zło nie dlatego, że mu „źle żyć w grzechu” (por.
Łk 15,13-19), że przez swoje grzechy stracił dobre samopoczucie i spokój sumienia, że utracił przez nie dobrą opinię wśród ludzi, że skompromitował się we własnych oczach, ani nawet dlatego, że naraził się na wieczne piekło — lecz dlatego, że czyniąc zło lub zaniedbując dobro zranił Boga, który pierwszy go umiłował (por. 1 J 4,10), dlatego że zmarnował dary wysłużone przez bolesną mękę i śmierć Jezusa Chrystusa. Do
żalu, że przez grzechy znieważyliśmy dobrego Boga, powinien dołączyć się także ból wypływający ze zrozumienia, że przez grzech wyrządziliśmy krzywdę również Kościołowi, czyli Mistycznemu Ciału Chrystusa.
