Księga
pomagająca poznać Boga i człowieka
W Piśmie św. znajdujemy wiele
pouczeń o Bogu, o Jego naturze, bezmiernej miłości i zbawczym działaniu. Księga
ta ukazuje nam nie tylko Boga, ale również i człowieka, jego przeznaczenie,
drogę, którą powinien kroczyć, jego dobre i złe
strony, skłonność do grzechu i niezwykłe
powołanie do uczestnictwa w wielkości i naturze samego Boga.
1. Co nazywamy Starym, a co — Nowym Testamentem?
Pismo św. zwane także Biblią,
stanowi zbiór ksiąg napisanych przez wielu autorów. Dzielą się one na księgi
Starego Testamentu i Nowego Testamentu. Pierwsze - to księgi napisane przed
przyjściem Chrystusa, drugie - napisane po Jego śmierci i zmartwychwstaniu.
2. Co znaczy, że Pismo św.
jest natchnione i nie zawiera fałszu? 2 Tm 3,16
a.
Bóg Autorem Pisma św.
Pismo
święte jest wyjątkową księgą, gdyż ma Boga za Autora. „Bóg jest
Autorem Pisma świętego. Prawdy przez Boga objawione, które są zawarte i wyrażone
w Piśmie świętym, spisane zostały pod natchnieniem Ducha Świętego.” (KKK
105)
b.
Natchnieni pisarze biblijni
Główny
Autor nie pisał jednak Pisma św. własnoręcznie. Bóg natchnął ludzkich
autorów ksiąg świętych. "Do sporządzenia ksiąg świętych Bóg wybrał
ludzi, którymi posłużył się jako używającymi swoich zdolności i sił, by
dzięki Jego działaniu w nich i przez nich oni sami jako prawdziwi autorzy
przekazali na piśmie to wszystko, i tylko to, czego On chciał" (KKK
106; Sobór Watykański II, konst. Dei verbum, 11).
Ludzie
stali się narzędziem, którym posłużył się Bóg, aby powstały księgi
Pisma świętego. przy czym nie utracili oni swojej osobowości ani talentu, ani
swoich indywidualnych cech, ani swego literackiego sposobu przedstawienia
prawdy.
Ludzie
piszący księgi święte byli natchnieni przez Ducha Świętego. „Natchnienie
biblijne to charyzmatyczny i bezpośredni wpływ Boga na autorów Pisma św.,
dzięki któremu, pomimo że zachowują oni własną indywidualność pisarską
i autorstwo napisanych przez siebie ksiąg, Bóg staje się ich głównym
Autorem” (H. Langkammer, Słownik biblijny, Katowice 1982, s. 107)
c.
Nie tylko fragmenty lecz całe Pismo święte jest natchnione
Nie
można twierdzić, że niektóre – zwłaszcza trudne do wyjaśnienia fragmenty
Pisma św. – nie są natchnione i że są wyłącznie dziełem ludzi, którzy
je napisali. Natchnione są wszystkie bez wyjątku księgi Pisma św. i to – w
całości. „Święta Matka Kościół uważa, na podstawie wiary apostolskiej,
księgi tak Starego, jak Nowego Testamentu w całości, ze wszystkimi ich częściami
za święte i kanoniczne, dlatego że, spisane pod natchnieniem Ducha Świętego,
Boga mają za Autora i jako takie zostały Kościołowi przekazane" (Sobór
Watykański II, konst. Dei verbum, 11; por. Deklaracja Domunus Iesus 8)
d.
Bezbłędność Pisma świętego.
Ponieważ
Pismo święte jest natchnione przez Boga, dlatego zawiera tylko to, co On sam
chciał nam przekazać. Z faktu natchnienia wynika również to, że mówi ono
prawdę. "Ponieważ
wszystko, co twierdzą autorzy natchnieni, czyli hagiografowie, powinno być uważane
za stwierdzone przez Ducha Świętego, należy zatem uznawać, że księgi
biblijne w sposób pewny, wiernie i bez błędu uczą prawdy, jaka z woli Bożej
miała być przez Pismo święte utrwalona dla naszego zbawienia" (KKK
107; Sobór Watykański II, konst. Dei verbum, 11).
Absolutnie
prawdziwe i pewne jest to, co autorzy natchnieni faktycznie chcą nam przekazać
w celu pogłębienia naszej wiary i właściwego ustawienia naszego życia.
e.
Księgi religii niechrześcijańskich nie są natchnione
Ksiąg
religijnych niechrześcijańskich Kościół nie uznaje za natchnione pomimo
pewnych tkwiących w nich wartości. Tradycja „Kościoła zastrzega miano tekstów
natchnionych dla ksiąg kanonicznych Starego i Nowego Testamentu jako
natchnionych przez Ducha Świętego.” (Deklaracja Dominus Iesus 8).
Tylko Pismo święte jest natchnione i bezbłędnie przekazuje prawdę.
Chociaż
Kościół nie uznaje za natchnione ksiąg świętych religii niechrześcijańskich,
to jednak nie odmawia im pewnych wartości. Deklaracja Dominus Iesusu
przyznaje, że przez wieki a także dzisiaj mogą „ożywiać i utrzymywać żywą
więź z Bogiem” (Deklaracja
8). Nierzadko też „odbijają promień owej Prawdy, która oświeca
wszystkich ludzi». (Deklaracja Dominus Iesus 8; Sobór. Watykański. II, Dekl. Nostra aetate, 2. Por. także SOB. WAT. II, Dekr. Ad gentes, 9,
gdzie mówi się o elementach dobra obecnych w «obrządkach i kulturach narodów»;
Konst. Lumen gentium, 16, gdzie podkreśla się elementy dobra i prawdy obecne wśród
niechrześcijan, które mogą być traktowane jako przygotowanie do przyjęcia
Ewangelii.)
Niektóre
elementy dobra i prawdy zawarte w religiach niechrześcijańskich mogą
pozytywnie wpływać na formowanie życia wyznawców tych religii. Tymi
elementami formującymi jest to, co jest odbiciem jedynej Prawdy, którą jest
Chrystus. „Dlatego święte księgi innych religii, które faktycznie są
pokarmem dla ich wyznawców i kierują ich życiem, czerpią z tajemnicy
Chrystusa elementy dobroci i łaski w nich obecne” (Deklaracja Dominus
Iesus 8).
Pomimo
różnych wartościowych elementów dobra i prawdy religie niechrześcijańskie
posiadają "braki, niedostatki i błędy". (Jan
Paweł II, Encykl. Redemptoris missio, 55; por. również n. 56; Paweł VI,
Adhort. Evangelii nuntiandi, 53; Deklaracja Dominus Iesus 8). Właśnie
te "braki, niedostatki i błędy" odróżniają zdecydowanie księgi
święte religii niechrześcijańskich od natchnionego w całości i w całości
bezbłędnego Pisma świętego. Z tego też powodu nie można ksiąg świętych
różnych religii stawiać na równi z Pismem świętym i nazywać natchnionymi.
3. Dlaczego przy czytaniu Pisma
św.
należy odróżnić prawdę
od literackiej formy jej przekazu?
Wiadomo, że inaczej wyraża
prawdę piszący filozof, inaczej historyk, a jeszcze inaczej poeta i powieściopisarz.
Autorzy natchnieni, usiłujący
przedstawić nadprzyrodzone i zbawcze prawdy, posługiwali
się także określonym stylem literackim. Prawdą Pisma św. jest to, co
autorzy chcieli wyrazić przy pomocy wybranego gatunku
literackiego. I tak np. w poemacie o stworzeniu świata
i człowieka (por. Rdz 1,1-2,3) jako prawdę należy przyjąć
to, że wszystko zostało stworzone
przez Boga, że stworzenia nie są bogami, dlatego nie należy ich czcić
bałwochwalczo, że wszystko, co
pochodzi od Stwórcy, jest dobre itp. Autor poematu nie chce nas natomiast
przekonywać, że
Bóg przez sześć dni się
trudził nad stwarzaniem świata, a w siódmym - odpoczął. „Sześć
dni"- to jedynie forma literacka, kompozycja utworu, wybrana przez autora
natchnionego w tym celu, by pouczyć
czytelnika o konieczności święcenia
siódmego dnia tygodnia. Różnicę między treścią i formą literacką wyraźnie
widać w przypowieściach
Chrystusa, np. w przypowieści o bogaczu i Łazarzu (por. Łk 16,19-31).
4. Co znaczy,
że Pismo św.
opisuje nam historię zbawienia? Łk
1,1-4
Pismo św. opisuje nam historię
ludzkości od stworzenia świata aż po drugie przyjście Chrystusa w chwale w
dniu paruzji. Poucza nas ono, że człowiek nie jest istotą porzuconą, zdaną
na jakiś ślepy los czy przypadek. Przeciwnie, według nauki Pisma św.,
znajduje się on w rękach kochającej Istoty, Boga-Miłości. Od tego Boga
wszystko zależy, a Jego jedynym pragnieniem jest doprowadzić
nas do wiecznego szczęścia. Bóg
ciągle działa, pomaga nam osiągnąć życie
wieczne. Różne formy miłości Bożej, ujawniające się w naszej historii
ludzkiej od stworzenia aż po drugie przyjście Chrystusa, tworzą historię
naszego zbawienia. Księgi Starego Testamentu opisują szczegółowo różne
formy zbawczego oddziaływania Boga aż do przyjścia na świat Jezusa
Chrystusa, Syna Bożego. Nowy Testament, a zwłaszcza cztery Ewangelie, opisuje
zbawczą działalność Jezusa, Jego nauczanie, cuda, mękę,
śmierć krzyżową,
zmartwychwstanie i wniebowstąpienie. Listy Apostolskie wyjaśniają bardziej
szczegółowo zbawcze znaczenie tych wydarzeń i przybliżają czytelnikom naukę
Jezusa Chrystusa. Dzieje Apostolskie przedstawiają kolejny etap historii
zbawienia, w którym my żyjemy. Jest nim działalność
zmartwychwstałego Chrystusa przez
swego Ducha w Kościele. Ta działalność będzie
trwała aż do końca świata. W nauczaniu Jezusa znajdujemy szereg pouczeń
dotyczących ostatniego wydarzenia zbawczego, którym będzie Jego ponowne
ukazanie się w chwale na końcu świata. Również Listy i Apokalipsa rzucają
nieco światła na to, co nastąpi w przyszłości: na ostateczne zbawienie świata
i człowieka.
5. Jak czytać
Pismo św., aby pomogło nam osiągnąć
wieczne zbawienie? Łk 2,19;
10,38-42
Do czytania Pisma św. powinniśmy
przystępować z głęboką
czcią i szacunkiem. Aby w pełni zrozumieć sens pism
natchnionych, trzeba uznać, że są one słowem Boga
skierowanym do nas. Pismo św. trzeba czytać z głęboką
wiarą i pokorą, wnikać w jego istotny sens. Czytając
jakikolwiek tekst biblijny, powinniśmy zadawać sobie
pytanie: „Co chcesz mi. Panie, przez te słowa
powiedzieć?”; „Do czego mnie teraz wzywasz?”;
„Jak mogę w swoim życiu wypełnić
Twoje oczekiwania?” Dobrze byłoby
czytać Pismo św.
regularnie, np. codziennie przez kilka minut. Dużą pomocą w zgłębianiu
natchnionej nauki ksiąg świętych mogą być „kręgi
biblijne”, różne formy wspólnotowego czytania i rozważania Pisma św.
