Istnienie Boga || Bliskość Boga || Objawienie Boże || Odpowiedź na Boże Objawienie || Religie niechrześcijańskie || Jedyny Bóg || Trójca Święta || Stworzenie || Natura człowieka || Raj || Grzech pierworodny || Cierpienie i zło w świecie || Jezus Chrystus || Maryja || Kościół || Duch Święty || Łaska Boża || Sakramenty || Chrzest || Bierzmowanie || Eucharystia || Sakrament pojednania || Przygotowanie się do spowiedzi || Sakrament namaszczenia chorych || Kapłaństwo || Małżeństwo || Śmierć || Sąd szczegółowy i ostateczny || Czyściec || Niebo || Piekło || Miłosierdzie Boże || Paruzja || Zmartwychwstanie || Życie w przyszłym świecie || Sumienie || Przykazanie miłości || Grzech || Przykazania Boże || Modlitwa || Doskonalenie kontaktów osobowych

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P Q R S Ś T U V W Z ź Ż

STRONA GŁÓWNA

STRESZCZENIA || OGÓLNY SPIS TREŚCI


Ks. Michał Kaszowski

TEOLOGIA W PYTANIACH I ODPOWIEDZIACH


Istota obdarowana ciałem i duszą


 Zagadnienia poruszane na stronie ujęte w formie pytań:


CZŁOWIEK ISTOTĄ CIELESNO-DUCHOWĄ

Bóg stworzył mężczyznę i kobietę jako istoty cielesno-duchowe. Człowieka tworzą dwa, bardzo ściśle ze sobą zespolone elementy: materialny i duchowy. „Człowiek - uczy Sobór Watykański II - stanowiący jedność ciała i duszy skupia w sobie dzięki swej cielesnej naturze elementy świata materialnego, tak, że przez niego dosięgają one swego szczytu i wznoszą głos w dobrowolnym chwaleniu Stwórcy" (KDK 14). Dzięki posiadaniu duchowej i nieśmiertelnej duszy człowiek zdecydowanie różni się od zwierząt i od świata rzeczy.

Trójca Święta stwarza bezpośrednio każdą duszę

1. Jak Kościół tłumaczy powstanie duszy pierwszego człowieka i dusz rodzących się obecnie dzieci?  Rdz 2,7

Kreacjonizm – Bóg stwarza duszę

Według nauki Kościoła dusza każdego człowieka — i pierwszego, i tego, który przychodzi na świat obecnie — pochodzi od Boga. Znaczy to, że sama Trójca Święta, bezpośrednio, stwarza każdą bez wyjątku duszę. "Kościół naucza, że każda dusza duchowa jest bezpośrednio stworzona przez Boga (Por. Pius XII, enc. Humani generis: DS 3896; Paweł VI, Wyznanie wiarv Ludu Bożego, 8.) nie jest ona "produktem" rodziców – i jest nieśmiertelna (Por. Sobór Laterański V (1513): DS 1440.), nie ginie więc po jej oddzieleniu się od ciała w chwili śmierci i połączy się na nowo z ciałem w chwili ostatecznego zmartwychwstania." (KKK 366)

Jaką błędną naukę głosi traducjonizm (generacjonizm)?

Duszy nie dają dziecku rodzice (traducjonizm, generacjonizm)

Kościół odrzucił pogląd, według którego dusza dziecka miałaby pochodzić od rodziców, czyli tzw. traducjonizm (lub traducjanizm, zwany też generacjonizmem albo generacjanizmem). Rodzice dają dziecku tylko ciało, które też w jakiś sposób kształtuje psychikę człowieka. 

Dusza dziecka nie pochodzi jednak od rodziców, lecz od Boga. "Zaród wieczności, który w sobie nosi, jest niesprowadzalny do samej tylko materii" (Sobór Watykański II, konst. Gaudium et spes, 18; por. 14.) – jego dusza może mieć początek tylko w Bogu." (KKK 33)

Co głosi błędna teoria preegzystencji dusz?

— Preegzystencja dusz błędnym poglądem

Kościół odrzuca tzw. preegzystencję dusz, czyli pogląd, według którego dusze miałyby istnieć przed poczęciem dziecka. Według nauczania Kościoła Bóg stwarza każdą duszę z nicości. Działanie Boga splata się z ustanowionymi przez Niego prawami biologicznymi, i obdarza on poczęte dziecko stworzoną przez siebie nieśmiertelną duszą, która nigdy nie przestanie istnieć.

Dlaczego Kościół odrzuca teorię reinkarnacji?

— Nie ma reinkarnacji

Nie przyjmuje też Kościół nauki o reinkarnacji głoszącej, że dusze ciągle na nowo się wcielają w nowych ludzi lub też w rośliny albo w zwierzęta. To wcielanie się jest rzekomo konieczne, dopóki dusza się nie oczyści i nie zjednoczy się z energiami kosmicznymi uważanymi za boga. To zjednoczenie można przyśpieszyć — a tym samym uniknąć kolejnych wcieleń — dzięki różnym ćwiczeniom i medytacjom, takim jak joga, przy pomocy diet, pozycji ciała, regulacji oddechu, mantr itp.

Kościół odrzuca naukę o reinkarnacji i naucza, że dusza  zaraz po śmierci przechodzi do nowej, ostatecznej i wiecznej formy istnienia: zostaje zbawiona po ewentualnym oczyszczeniu, zwanym czyśćcem, lub też potępiona na zawsze, nigdy jednak nie wciela się ponownie ani w kogoś, ani w coś. Dusza nowego poczętego dziecka zawsze jest stwarzana bezpośrednio przez Trójcę Świętą (por. KKK 366).

Zwolennicy reinkarnacji usiłują ją udowodnić, powołując się na seanse hipnotyczne, w czasie których uczestniczący w nich człowiek przedstawia, co działo się z nim np. 400 lat temu, gdzie wtedy przebywał, opisuje bezbłędnie te miejsca itp. Ten argument za prawdziwością reinkarnacji wydaje się jednak wątpliwy. Poddany bowiem wpływowi hipnotyzera pacjent otwiera się zupełnie na jego oddziaływanie, a tym samym na wszystkie inne możliwe, w tym — na oddziaływanie złych duchów, w których istnienie Kościół wierzy. Te upadłe istoty duchowe są zainteresowane zwodzeniem człowieka, co dokonuje się między innymi w czasie seansów spirytystycznych. Szatanowi i innym złym duchom z pewnością zależy na szerzeniu wiary w reinkarnację, gdyż pogląd ten nie zachęca do unikania grzechu ani do troski o dobre życie. Według teorii reinkarnacji los ostateczny każdego człowieka będzie taki sam, czyli takie samo zespolenie się wszystkich z boskimi energiami kosmicznymi.

W podobny sposób, czyli wpływem inteligentnych złych duchów można też wyjaśnić wiedzę niektórych dzieci twierdzących, że kiedyś żyły w innych miejscach, które potrafią dokładnie i w prawdziwy sposób opisać, chociaż nigdy tam nie były.

Święty Paweł ostrzega przed zwodniczymi znakami szatańskimi, do których można też zaliczyć nadzwyczajną wiedzę człowieka, jakiej on nie może posiadać od siebie. Apostoł mówi, że pojawieniu się Niegodziwca, człowieka grzechu, "towarzyszyć będzie działanie szatana, z całą mocą, wśród znaków i fałszywych cudów, [działanie] z wszelkim zwodzeniem ku nieprawości tych, którzy giną, ponieważ nie przyjęli miłości prawdy, aby dostąpić zbawienia. Dlatego Bóg dopuszcza działanie na nich oszustwa, tak iż uwierzą kłamstwu, aby byli osądzeni wszyscy, którzy nie uwierzyli prawdzie, ale upodobali sobie nieprawość" (2 Tes 2,9-12).

Tak więc według nauczania Kościoła dusze nie istnieją przed poczęciem dziecka, nie wcielają się nigdy w nowe ciało, nie pochodzą od rodziców, lecz zawsze są stwarzane bezpośrednio przez Boga.

Dusza ludzka

Czym jest dusza ludzka? Mt 16,26

Można podać kilka definicji duszy w zależności od tego, jaki jej aspekt lub funkcje pragnie się przedstawić.

Element życia

Najogólniejsze określenie duszy to element życia w materii, który odróżnia ją od martwych bytów. W takim znaczeniu duszę posiada nie tylko człowiek, ale i zwierzęta oraz rośliny, gdyż np. żyjące zwierze różni się zdecydowanie od martwego.

Forma ciała

Co znaczy, że dusza jest formą ciała?

Dusza ludzka jest nie tylko elementem życia w ciele, ale również jego formą. Takie określenie duszy podał Sobór w Vienne w 1312 roku: "Jedność ciała i duszy jest tak głęboka, że można uważać duszę za "formę" ciała (DS 902)" (KKK 365). Dzięki temu życie duszy ujawnia się w ciele, albo inaczej mówiąc sama dusza się w nim ujawnia: "oznacza to, że dzięki duszy duchowej ciało utworzone z materii jest ciałem żywym i ludzkim; duch i materia w człowieku nie są dwiema połączonymi naturami, ale ich zjednoczenie tworzy jedną naturę." (KKK 365)

Duchowe świadome "ja"

Jakie "ja" posiadamy dzięki duszy?

Jeszcze inaczej można duszę określić jako duchowe "ja", nieśmiertelne, zdolne posługiwać się uzdolnieniami duchowymi oraz posiadanymi dzięki ciału. To "ja" duchowe i nieśmiertelne umie w sposób wolny decydować, jakie ruchy ma wykonywać jego ciało, co chce widzieć lub słyszeć, czego woli raczej unikać. Nasze duchowe "ja" decyduje, o czym chce lub nie chce myśleć,  planuje też w swoim wnętrzu wykonanie dobra lub zła. Zdolność poznawcza  tego "ja", nazywana świadomością, umożliwia nie tylko poznanie otaczających przedmiotów czy osób, lecz również własnego wnętrza i wewnętrznej aktywności, takiej jak: myślenie, odczuwanie, podejmowanie decyzji. Dzięki świadomości mogę powiedzieć: wiem, że teraz myślę, odczuwam, przeżywam, planuję coś;  uświadamiam sobie, czego doznaję, co się ze mną dzieje w danym momencie itp.

Dusza to pewien duchowy element, który na ziemi jest połączony z ciałem i tworzy naturę człowieka. Istnienie tego elementu w człowieku sprawia, że nasze świadome i wolne „ja” może istnieć i trwać na zawsze po śmierci, będącej całkowitym zamarciem i rozpadem ciała.

Jakie zdolności odróżniające człowieka od zwierząt posiada on dzięki duszy?

Duchowa dusza odróżnia nas od zwierząt

Duszę można też określić jako pewien element duchowy, który pozwala nam żyć odmiennym życiem niż zwierzęta i rośliny. Nieraz mówi się, że w człowieku jest całe zwierzę, a równocześnie — jeszcze „coś więcej”, co go zdecydowanie odróżnia od świata zwierzęcego. Tym „więcej” jest właśnie dusza sprawiająca, że człowiek może poznawać w sposób doskonalszy niż zwierzęta, postępować w sposób wolny, kierować się sumieniem, kochać bezinteresownie.

Uzdolnienia posiadane dzięki duszy

To, że przeżywamy wszystko na sposób „ludzki”, że potrafimy zachowywać się jak ludzie, zawdzięczamy posiadaniu duchowej duszy. Dzięki niej – w przeciwieństwie do zwierząt – potrafimy rozumować, poznawać nawet abstrakcyjne prawdy, tworzyć systemy filozoficzne, planować, przewidywać. Dusza ludzka pozwala człowiekowi prowadzić ciągły, wewnętrzny dialog z Bogiem, poznawać Go przez wiarę, przyjaźnić się z Nim. 

Ponieważ posiadamy duszę, jesteśmy istotami wolnymi, potrafiącymi kochać bezinteresownie, doświadczać takich przeżyć, jak: wdzięczność, poczucie odpowiedzialności za kogoś, za wspólnotę itp. 

Człowiek posiada też poczucie obowiązku, sumienie skłaniające go do różnych wyrzeczeń: dla kogoś potrafi zrezygnować on z jedzenia, wolności, przyjemności, a nawet oddać życie. 

Dzięki posiadaniu duszy człowiek jest istotą twórczą. Podczas gdy zwierzęta działają pod wpływem instynktów, czyli pewnych zakodowanych wrodzonych sposobów zachowania się, człowiek pracuje twórczo: komponuje muzykę, tworzy sztukę, pisze książki. Jaskółka od tysięcy lat, dzięki wrodzonemu instynktowi, wije zawsze takie samo gniazdo, człowiek zaś buduje coraz to inne domy, miasta, świątynie. Każdy człowiek potrafi wywrzeć na materii swoje niepowtarzalne piętno, np. architekt, malarz, rzemieślnik itp. Trudno tę zdecydowaną odmienność człowieka tłumaczyć tylko tym, że posiada nieco inny mózg niż zwierzęta.

Różnica między duszą a psychiką

Dlaczego nie można utożsamiać duszy z psychiką człowieka?

Dusza nie utożsamia się z psychiką człowieka, która jest pewnym światem wewnętrznym, subiektywnym przeżywaniem różnych sytuacji, innych ludzi, siebie samego. Psychika jest światem myśli, uczuć i różnych wrażeń. Ten świat wewnętrzny człowieka jest uformowany zarówno przez jego duszę, jak i przez ciało. Tym się tłumaczy np. fakt, że przez drażnienie pewnych partii mózgu, czyli „ciała”, można wywołać określone przeżycia psychiczne, np. lęku, przyjemności itp. Podobnie też zmęczenie fizyczne powoduje uczucie przygnębienia.

Argumenty przemawiające za istnieniem duszy w człowieku

Jakie doświadczenia i obserwacje zaprzeczają twierdzeniu, że człowiek jest istotą wyłącznie materialną? 2 Kor 4,16

Materia to byt posiadający wymiary i ciężar, czyli właściwości, które można określić przy pomocy różnych jednostek, np. można zmierzyć i zważyć jakiś przedmiot, podać, jaką ma długość lub wysokość itp. Patrząc na siebie stwierdzamy, że nasze ciało posiada wszystkie właściwości materii, czyli ma wymiary przestrzenne, swoją masę. Równocześnie zauważamy w sobie coś, co nie posiada cech typowych dla materii, czyli wymiarów i ciężaru. Trudno przecież powiedzieć, ile metrów długości, szerokości i wysokości ma nasza myśl, wdzięczność, poczucie obowiązku albo ile waży przeżycie szczęścia, radości czy też nasza wolna decyzja. Cały nasz świat wewnętrzny posiada inne właściwości niż materialne ciało. To, co odczuwamy jako nasze „ja”, nie posiada wymiarów ani masy.

Nawet w czasie duch nasz istnieje inaczej niż ciało. Wystarczy przecież przypomnieć sobie, jak dłuży się czas oczekiwania i jak szybko mija, gdy przeżywamy coś radosnego, choć wskazówki zegara zawsze poruszają się z taką samą prędkością i serce równomiernie wybija swój rytm. Myślą można też wybiegać w przyszłość, sięgać w przeszłość i nie być "obecnym" tam, gdzie znajduje się nasze ciało.

duchowość i nieśmiertelność duszy ludzkiej

Co znaczy, że dusza ludzka jest duchowa?

Duchowa dusza jest też duchem

Duchem nazywa się istotę niematerialną, odrębną, obdarzoną rozumem i wolną wolą, np. Boga, anioła. Dusza ludzka jest równocześnie duszą i duchem, dlatego nazywa się ją duszą duchową. Jest ona duszą – ponieważ potrafi ożywiać ciało. Jest też duchem, gdyż odznacza się wszystkimi cechami ducha. Jest więc ona, jak każdy duch,  rozumna, wolna i nie może ze swej natury stanowić części jakiegoś innego bytu. Potrafi też istnieć nawet po całkowitym zamarciu ciała, z którym za życia ziemskiego była złączona.

"Duch" i "ciało" u św. Pawła

Co ma na myśli św. Paweł mówiąc o "ciele" sprzeciwiającym się "duchowi"? Ga 5,16 -23

Kiedy mówimy, że dusza jest duchem, trzeba pamiętać, że słowo "duch" ma w tym wypadku inne znaczenie niż u św. Pawła, który często przeciwstawia "ducha" "ciału" i mówi o dobrych czynach, które są "owocami ducha", i o złych czynach, które są "uczynkami ciała". To, co św. Paweł nazywa "duchem", można by nazwać dobrymi skłonnościami uformowanymi w nas przez Ducha Świętego. Te dobre skłonności przynoszą dobre owoce w postaci dobrych czynów. Natomiast "siało" przeciwstawne "duchowi" to skażenie człowieka, jego pożądliwości, wady, nałogi, które pobudzają do popełniania złych czynów.

I tak np. św. Paweł — w powyższym sensie używając określenia "ciało" i "duch" — poucza nas: "Oto, czego uczę: postępujcie według ducha, a nie spełnicie pożądania ciała. Ciało bowiem do czego innego dąży niż duch, a duch do czego innego niż ciało, i stąd nie ma między nimi zgody, tak że nie czynicie tego, co chcecie. Jeśli jednak pozwolicie się prowadzić duchowi, nie znajdziecie się w niewoli Prawa. Jest zaś rzeczą wiadomą, jakie uczynki rodzą się z ciała: nierząd, nieczystość, wyuzdanie, uprawianie bałwochwalstwa, czary, nienawiść, spór, zawiść, wzburzenie, niewłaściwa pogoń za zaszczytami, niezgoda, rozłamy, zazdrość, pijaństwo, hulanki i tym podobne. Co do nich zapowiadam wam, jak to już zapowiedziałem: ci, którzy się takich rzeczy dopuszczają, królestwa Bożego nie odziedziczą. Owocem zaś ducha jest: miłość, radość, pokój, cierpliwość, uprzejmość, dobroć, wierność, łagodność, opanowanie." (Ga 5,16-23)

Co znaczy, że dusza ludzka jest nieśmiertelna? Mt 10,28, Ap 6,9

Nasze świadome i wolne "ja" nigdy nie przestanie istnieć

Dusza jest nieśmiertelna, czyli nie można jej zabić (por. Mt 10,28). Chociaż za życia człowieka ciało i dusza stanowią bardzo ścisłą jedność, to jednak — jak wierzy Kościół — w chwili śmierci dusza nie ulega unicestwieniu, chociaż rozpada się ciało. Nasze ludzkie „ja”, świadome i wolne, istnieje nadal na zawsze. Dusza żyje bez ciała, jak stwierdza to św. Jan: "A gdy otworzył pieczęć piątą, ujrzałem pod ołtarzem dusze zabitych dla Słowa Bożego i dla świadectwa, jakie mieli." (Ap 6,9)

Dlaczego dusza ludzka jest nieśmiertelna?

Przyczyna nieśmiertelności duszy

Dusza nigdy nie przestanie istnieć, ponieważ została stworzona przez Boga z innej substancji niż materia. Cechą charakterystyczną dla bytów materialnych jest to, że — z powodu złożenia z różnych elementów — zawsze mogą się rozpaść na czynniki, które je tworzą, i w ten sposób ulec zniszczeniu. Ciało ludzkie jest śmiertelne, gdyż po odłączeniu się od duszy ulega rozkładowi.

Dusza ludzka nie jest złożona z żadnych elementów, które mogłyby stać się powodem jej rozkładu, czyli śmierci. Nie można sobie nawet wyobrazić czegoś takiego, by myśli, decyzje ludzkie, odczucia odłączyły się od duchowego "ja", powodując jego rozpad równoznaczny ze zniszczeniem duszy.

Tylko Bóg swoją wszechmocą mógłby unicestwić duszę ludzką, On jednak nigdy tego nie uczyni. Ponieważ postanowienia Boże opierają się na nieskończonej mądrości Boga, dlatego nie wycofuje się On nigdy ze swoich postanowień. Z tego też powodu każda stworzona dusza nie przestanie nigdy istnieć.

Jakie uzdolnienia pozostają w duszy po śmierci człowieka?

Naturalne uzdolnienia duszy pozostają w niej po śmierci

Istniejąca po śmierci dusza nie traci swoich naturalnych uzdolnień. Potrafi więc poznawać, ma nadal wolną wolę, doznaje różnych odczuć, nie zanika w niej świadomość, czyli bardzo dobrze wie, co się z nią dzieje. Życie duszy po śmierci nie zamienia się w istnienie w jakimś otępieniu czy w stanie przypominającym sen.

Jaki los czeka duszę po śmierci człowieka, przed zmartwychwstaniem ciał?

Dusza przed zmartwychwstaniem ciała może być zbawiona, potępiona lub się oczyścić

Zaraz po śmierci może też dusza zaznać szczęścia oglądania Boga twarzą w twarz, jeśli w chwili śmierci była w niej łaska uświęcająca i czysta miłość, lub — kary potępienia, jeśli odeszła z tego światach w grzechach ciężkich. Może też przejść proces oczyszczenia zwany czyśćcem, kiedy w chwili śmierci była obciążona grzechami lekkimi.

Problem istnienia duszy w zwierzętach i roślinach

Czy zwierzęta i rośliny posiadają duszę?

Duszą w sensie ogólnym nazywa się pierwiastek życiowy, dlatego też w takim sensie można mówić nie tylko o duszy ludzkiej, ale również o duszy zwierzęcej, a nawet - roślinnej. Zwierzęta posiadają duszę zmysłową, rośliny zaś - wegetatywną. Dusza ludzka jednak zdecydowanie różni się od duszy roślinnej i zwierzęcej, ponieważ jest duchowa i nieśmiertelna. Dzięki niej człowiek potrafi poznawać rozumowo i kochać w sposób zupełnie wolny. Dusza zwierząt i roślin przestaje istnieć z chwilą ich śmierci.

Godność ludzkiego ciała

Na czym polega wartość ciała ludzkiego? 1 Kor 15,35-49

Człowiek jest istotą cielesno-duchową. Ciało jego posiada ogromną wartość, co przypomina Sobór Watykański II słowami: „Nie wolno więc człowiekowi gardzić życiem ciała, lecz przeciwnie, powinien on uważać ciało swoje, jako przez Boga stworzone i mające być wskrzeszone w dniu ostatecznym, za dobre i godne szacunku” (KDK 14). 

Dzięki zdolności mówienia, związanej z ludzkim ciałem,  można się kontaktować z drugim człowiekiem. Przez ciało człowiek ujawnia swojego ducha i przekazuje coś z siebie innym. I tak np. przez cielesne gesty, jak uścisk dłoni, pocałunek, przychylne słowo, ujawnia się innym życzliwe nastawienie ducha; pędzel w ręku artysty ujawnia jego duchową wizję obrazu itp. Ciało ludzkie też, z woli Stwórcy, włączone jest w dzieło przekazywania życia.

Człowiek posiada ciało, ponieważ Bóg tak chciał. On też pragnie, aby po zmartwychwstaniu ten element wraz z duszą tworzył na zawsze człowieka. Stwórca przez zmartwychwstanie uczyni wiecznym ludzkie ciało.

Dziecko w łonie matki nie jest częścią jej organizmu

Dlaczego nie można twierdzić, że dziecko jest częścią organizmu matki i dlatego też może ona decydować przed jego narodzeniem o jego życiu lub śmierci?

Dziecko bardziej dziełem Boga niż rodziców

Dziecko nie pochodzi w całym swoim bycie od ojca i matki. Tylko jego ciało pochodzi od nich. Poprzez ciało rodzice mają też pewien wpływ na psychikę ich dziecka, np. na jego wrażliwość, sposób przeżywania różnych sytuacji, przyszłe zainteresowania itp. Jednak dusza dziecka — która nie jest ani ciałem, ani psychiką — nie pochodzi od rodziców. Stwarza ją zawsze Bóg, dlatego On jest jej prawdziwym Ojcem.

Odrębne "ja" dziecka

Chociaż w okresie płodowym ciało dziecka jest ściśle zespolone z organizmem matki, to jednak posiada ono stworzoną przez Boga duszę, dzięki której rozwija się jako odrębna, niepowtarzalna osoba. Jest ono wyposażone w duchowe i nieśmiertelne "ja", które będzie się mogło ujawnić wyraźnie, kiedy jego ciało w pełni się uformuje w łonie matki i — już po narodzeniu — osiągnie dojrzałość. 

Żaden inny organ matki nie posiada takiego duchowego "ja", jakie ma jej dziecko, dlatego stanowi część jej ciała, np. ręka czy noga. W dziecku,  rozwijającym się w organizmie matki, istniej nieśmiertelna i duchowa dusza, która potrafi istnieć nawet bez tego ciała, które otrzymało od rodziców.

Odrębne życie wewnętrzne i świadomość

Odrębność dziecka ujawnia się w tym, że — w przeciwieństwie do innych narządów matki — formuje się jako istota posiadająca swoje wewnętrzne życie, które tylko ono będzie mogło sobie uświadamiać. Matka obejmuje swoją świadomością tylko te procesy, które dokonują się w jej psychice. Nie ma ona jednak bezpośredniego wglądu, czyli nie obejmuje swoją świadomością wewnętrznego życia dziecka ani przed jego narodzeniem, ani po urodzeniu go.

Oryginalność i niepowtarzalność dziecka 

Również oryginalność i niepowtarzalność każdego człowieka świadczy o tym, że nie pochodzi on w całości od rodziców. Otrzymując od nich ciało, człowiek dziedziczy po nich różne uzdolnienia psychofizyczne. Dziedziczenie uzdolnień nie oznacza jednak, że będzie się nimi posługiwał tak samo jak oni, np. posiadając taki sam talent muzyczny jak ojciec-kompozytor, będzie jednak komponować inne utwory niż on, które będą nosić piętno jego niepowtarzalnej osobowości. Pomimo dziedziczenia licznych cech każdy człowiek jest pewną indywidualnością, osobowością, co zawdzięcza posiadaniu indywidualnej, duchowej i nieśmiertelnej duszy, która nie pochodzi ani od ojca, ani od matki, lecz bezpośrednio — od Boga.

Nie wolno zabijać dzieci, bo należą one do Boga

Tak więc wiara poucza nas, że Bóg jest bardziej twórcą człowieka niż jego rodzice. Fakt posiadania odrębnej świadomości i zdolności twórcze dziecka potwierdzają wiarę Kościoła, że nigdy nie było ono w całości częścią matki. Z tego też powodu kobieta nie ma prawa decydować o zabiciu dziecka formującego się w jej łonie, chociaż ma prawo poddać się operacji, aby w celach zdrowotnych został usunięty któryś z narządów stanowiących faktycznie część jej ciała.


STRONA GŁÓWNA

STRESZCZENIA || OGÓLNY SPIS TREŚCI

Inne witryny:

Ewangelia na każdy dzień
Jezus i Maryja w oczach ewangelistów i mistyków
Czytelnia
Leksykon "Prawdziwe Życie w Bogu"