ŚWIĘTOŚĆ MAŁŻEŃSTWA
Utarło się przekonanie, że świętymi
mogą być tylko zakonnicy, zakonnice i kapłani. Tymczasem Sobór Watykański
II przypomina nam, że wszystkich — czyli małżonków także — Bóg powołuje
do świętości. Nie zależy bowiem ona od tego, gdzie i w jakim stanie żyje
człowiek, ani od tego, czy mieszka w celi klasztornej, czy też w mieszkaniu
z rodziną. Świętość zależy natomiast od tego, „jak” ktoś żyje.
1. Na czym polega
dążenie do świętości w małżeństwie? Rz 12,1-3.9-13
Istotą każdej formy świętości
— czy to zakonnej, czy kapłańskiej, czy osób świeckich - jest miłość
do Boga i do ludzi. Od stopnia miłości zależy doskonałość i świętość
człowieka. „Toteż dla wszystkich jasne jest, że wszyscy chrześcijanie
jakiegokolwiek stanu i zawodu powołani są do pełni życia chrześcijańskiego
i do doskonałości miłości” (KK 40). Bóg jest miłością i świętością,
a człowiek uczestniczy w Jego miłości i świętości. Każdy ochrzczony
został wszczepiony w życie Trójcy Świętej, został z Nią zjednoczony.
Sakrament małżeństwa w szczególny sposób włącza mężczyznę i kobietę
w nurt Bożej miłości. W sakramencie tym bowiem Chrystus umacnia nowożeńców
swoją miłością, jaką ukochał Kościół. Jezus wychodzi naprzeciw małżonkom
i „pozostaje z nimi nadal po to, aby tak, jak On umiłował Kościół i
wydał zań siebie samego, również małżonkowie przez obopólne oddanie się
sobie wzajemnie miłowali się w trwałej wierności. Prawdziwa miłość małżeńska
włącza się w miłość Bożą i kierowana jest oraz doznaje ubogacenia
przez odkupieńczą moc Chrystusa i zbawczą działalność Kościoła, aby
skutecznie prowadzić małżonków do Boga oraz wspierać ich i otuchy im
dodawać we wzniosłym zadaniu ojca i matki” (KDK 48). Wszystko, co w małżeństwie
wyraża miłość do Boga, współmałżonka, dzieci lub innych osób,
przyczynia się do wzrostu świętości. Wszelkie przejawy tej nieraz bardzo
trudnej miłości stanowią miłą Bogu ofiarę duchową, przyczyniającą się
do zbawienia świata i oddawania czci Ojcu niebieskiemu.
2. Co znaczy, że
miłość w małżeństwie nie musi wcale zanikać, lecz przeciwnie — może
się ciągle doskonalić? Rz 12,14-18; 1 P 3,1-9
W tym, co nazywa się powszechnie
„zakochaniem się” mężczyzny i kobiety, można wyróżnić różne
elementy, takie jak: zafascynowanie drugą osobą, oczarowanie nią, chęć
uszczęśliwienia jej, a także pragnienie jej duchowej i fizycznej bliskości,
połączone z pewnym pożądaniem seksualnym. Te elementy, zależnie od osób,
mogą przybierać różne nasilenie, przy czym jeden z nich wysuwa się na
pierwszy plan. Miłość musi ciągle dojrzewać. To dojrzewanie zaś polega
na tym, aby zaborczo-pożą-dawcze nastawienie do drugiej osoby, którą jesteśmy
oczarowani, dawało bezwzględne pierwszeństwo pragnieniu uszczęśliwiania
jej, ubogacania, nawet za cenę ofiar osobistych. Ideał takiej miłości
przedstawił nam Jezus Chrystus, mówiąc: „Nikt nie ma większej miłości
od tej, gdy ktoś życie swoje oddaje za przyjaciół swoich” (J 15,13). Dwa
pierwsze składniki miłości — pożądanie i uczuciowe oczarowanie — mogą
w pewnej mierze osłabnąć lub nawet zaniknąć w przyszłości, gdyż są
niezależne od naszej woli. Natomiast pragnienie uszczęśliwiania drugiego,
ubogacania go, zależy wyłączenie od nas i może się ciągle rozwijać,
nawet gdy zaniknie pociąg fizyczny do drugiego i uczuciowe zafascynowanie
nim. W miejsce uczucia narzeczeńskiej miłości może pojawić się w przyszłości
inne, głębsze i trwalsze. Przysięga małżeńska nie jest przyrzeczeniem,
że przetrwa do końca życia uczuciowe oczarowanie partnerem ani też, że
nigdy nie zaniknie fizyczne pożądanie go. Przysięgając sobie miłość, małżonkowie
podejmują decyzję, że do końca życia będą starać się uszczęśliwiać
drugiego, ubogacać go, rozwijać, trwać przy nim w smutkach i radościach.
Taką miłość każdy może ślubować, gdyż zależy ona tylko od jego
decyzji, tym bardziej, że Chrystus swoją łaską umacnia małżonków, aby
przez całe życie mogli zdobywać się na działanie uszczęśliwiające i
ubogacające drugiego. Miłość polegająca na rozwijaniu drugiego, na służeniu
mu, może się rozwijać przez całe życie małżeńskie, nawet jeśli
zaniknie „zakochanie się”, czyli uczuciowe zafascynowanie drugim człowiekiem.
Co więcej, miłość pełna życzliwości do drugiego, usiłująca ubogacić
i uszczęśliwiać, mocniejsza jest niż śmierć i trwa nawet w przyszłym,
wiecznym życiu.
Przez sakrament małżeństwa
Chrystus umacnia miłość mężczyzny i kobiety, aby nie zanikła, lecz ciągle
się rozwijała. To umocnienie jest szczególną łaską sakramentalną.
Zbawiciel jednak szanuje wolność człowieka i nie chce być natrętny ze
swoimi darami. Gotów jest udzielać swej łaski małżonkom przez całe życie,
o ile tylko jej pragną i z nią współpracują. Łaski sakramentu małżeństwa
otrzymuje się jakby w zarodku, a przez szczery wysiłek, aby kierować się w
życiu miłością, można je rozwijać. Nieocenioną pomocą w stałym pogłębianiu
jedności małżeńskiej jest Komunia św. i sakrament pojednania, a także ciągła
rozmowa z Chrystusem, który zawsze jest gotów przyjść małżonkom z pomocą.
3. W jakim sensie
miłość Chrystusa do Kościoła oraz miłość Kościoła do Chrystusa
stanowi dla małżonków wzór do naśladowania? Ef 5,21-33
Przez sakrament małżeństwa
mężczyzna i kobieta uczestniczą w tajemniczej jedności, jaka zachodzi między
Chrystusem-Oblubieńcem a Kościołem, Jego Oblubienicą. Ta jedność jest
tak ścisła, że Kościół stanowi Mistyczne Ciało Chrystusowe, w którym
On jest Głową, a my — Jego członkami. Małżonkowie także stanowią
jedno ciało, co stwierdza Księga Rodzaju mówiąc: „Dlatego to mężczyzna
opuszcza ojca swego i matkę swoją i łączy się ze swą żoną tak ściśle,
że stają się jednym ciałem” (Rdz 2,24). W tej pogłębionej przez
sakrament wspólnocie, mąż ma świadomie naśladować miłość Chrystusa do
Kościoła, swej Oblubienicy. Św. Paweł zachęca mężów do miłości
ofiarnej, podobnej do miłości Jezusa, który dla dobra Kościoła wydał
samego siebie, aby go uświęcić, żywi go i pielęgnuje. Żony powinny także
miłować swych mężów tak, jak Chrystus nas kocha, dlatego że przez
sakrament małżeństwa Jego miłością zostały ubogacone. Dlatego też św.
Paweł przypomni: „A żona niechaj się odnosi ze czcią do swojego męża”
(Ef 5,33).
Nie tylko miłość Jezusa do Kościoła
stanowi wzór dla miłości małżeńskiej. Tym przykładem jest także pełne
miłości oddanie się Kościoła Chrystusowi. Św. Paweł przypomina przede
wszystkim żonom o tym, żeby poddały się swym mężom tak, jak poddają się
kochającemu Chrystusowi, Panu. Mówi więc: „Żony niechaj będą poddane
swym mężom jak Panu, bo mąż jest głową żony, jak i Chrystus - Głową
Kościoła: O - Zbawiciel Ciała. Lecz jak Kościół poddany jest
Chrystusowi, tak i żony mężom — we wszystkim” (Ef 5,22-24). Miłość
wymaga oddania się drugiej osobie, dlatego też obowiązek pewnego poddania
się żonie spoczywa także na mężu. I dla niego bowiem wzorem życia jest
Kościół poddany Chrystusowi. Dlatego też św. Paweł poucza: „Bądźcie
sobie wzajemnie poddani w bojaźni Chrystusowej!” (Ef 5,21). Ucząc o
konieczności naśladowania miłującego Chrystusa i pełnego oddania się
Jezusowi Kościoła, św. Paweł nie sprzeciwia się przyjmowanej dzisiaj
koncepcji małżeństwa partnerskiego.
