POTRZEBA CIĄGŁEGO NAWRACANIA SIĘ
Sakrament pojednania ma nas nie tylko uwolnić od grzechów, doprowadzić do jedności z Bogiem i Kościołem, lecz ma nas wewnętrznie nawrócić. Pełna przemiana człowieka jest rezultatem zarówno działania łaski Bożej, jak i jego współdziałania z nią. Sakrament pokuty jest sakramentem Bożego miłosierdzia i sakramentem nawrócenia, przemiany człowieka.
1. Co znaczy, że Bóg przebacza nam grzechy? Kol 1,21-23
Często wyobrażamy sobie, że oburzony i zły na nas Bóg, pod wpływem naszego żalu i wyznania grzechów, przestaje się gniewać, denerwować i mówi: „No, już dobrze, przebaczam ci”. Jest to bardzo naiwne rozumienie przebaczenia grzechów. Odpuszczenie win nie oznacza, że Bóg przestał „być na nas zły” i zaczął nas na nowo kochać, bo Jego miłość jest niezmienna. Doznanie Bożego miłosierdzia i przebaczenia to takie otwarcie się na Boga przez żal i skruchę, żeby mógł On w nas działać mocą swej uświęcającej łaski. Przebaczenie Boże to nie tyle zmiana Jego uczuć względem nas, ile nasza przemiana i uświęcenie dokonane przez Bożą łaskę. Dostąpienie w sakramencie pojednania przebaczenia grzechów oznacza obdarowanie nas przez Boga łaskami, odrodzenie, wewnętrzne przetworzenie i zjednoczenie z Nim. W momencie uzyskania Bożego przebaczenia nie On, lecz my się zmieniamy, ponieważ otrzymujemy dar Jego życia i z Nim zostajemy pojednani. Dzięki doznanej przemianie przestajemy być grzesznikami, wrogami Boga i stajemy się ludźmi świętymi, uświęconymi przez łaskę, upodobnionymi do Pana (por. Kol 1,21-22).
2. Na czym polega nawracanie się ukazane przez tzw. warunki dobrej spowiedzi? Mk 1,14-15
Przez swoją łaskę Bóg chce nas tak przekształcić, abyśmy się stali święci, doskonali i w pełni kochający. Przeszkodą w tym udoskonaleniu jest grzech będący egoistycznym zaprzeczeniem miłości. Bóg szanuje naszą wolność i nie chce nas przymuszać do zmiany życia. On czeka na dobrowolną przemianę nas samych, chce, abyśmy pokochali Go i zaprzyjaźnili się z Nim bez jakiegokolwiek przymusu. Nawracanie się polega na tym, że — odrzucając grzeszny, egoistyczny sposób myślenia, działania i życia — staramy się w pełni Bogu zawierzyć, zaufać Mu, kochać Go ponad wszystko i służyć Mu bez reszty. Prawdziwe nawrócenie wymaga również zerwania z egoizmem i wkroczenia na drogę miłości i służby braciom. Nawracający się człowiek przestaje żyć dla siebie po to, by żyć dla Boga i dla bliźnich. Nawrócić się, znaczy przestać czynić zło i zacząć autentycznie kochać.
Nawrócenie jest procesem wewnętrznym mającym swoje etapy. Pierwszym krokiem zmierzającym ku przemianie jest uznanie swojej grzeszności i egoizmu. Dokonuje się to w czasie rachunku sumienia. Jeśli mamy w sobie miłość wzbudzoną przez łaskę, świadomość grzechów doprowadzi nas do ubolewania nad tym, że znieważyliśmy Boga, że skrzywdziliśmy bliźnich. To ubolewanie nazywamy żalem za grzechy. Cierpienie z powodu wyrządzonych Bogu i ludziom zniewag prowadzi do kolejnego etapu nawrócenia, którym będzie postanowienie poprawy, czyli decyzja wkroczenia na drogę miłości do Boga i do ludzi. Wyznanie grzechów jest uzewnętrznieniem naszego nawrócenia się, jest przyznaniem się do swoich błędów i wyrażeniem skruchy. Oskarżenie siebie przed Bogiem i kapłanem w sakramencie pojednania wyraża chęć rozpoczęcia nowego życia, opartego na miłości do Boga i braci. I wreszcie zadośćuczynienie stanowi kolejny etap nawrócenia: kto kocha, ten nie przejdzie obojętnie obok wyrządzonych przez siebie krzywd, ten zacznie wszystko naprawiać i wynagradzać innym spowodowane zło.
W sakramencie pokuty spotykamy się z miłosiernym Bogiem. Dzieło pojednania jest owocem działania trzech osób Trójcy Świętej: Ojca, Syna i Ducha Świętego. W skruszonym i żałującym grzeszniku dokonuje się, pod wpływem łaski Bożej, głęboka przemiana i nadprzyrodzone odrodzenie. Pogrążony w śmierci grzechowej człowiek odzyskuje dar życia Bożego, nazywany usprawiedliwieniem lub łaską uświęcającą. To przekształcenie nie dokonuje się jednak bez świadomego i dobrowolnego współdziałania człowieka polegającego na ciągłym nawracaniu się. Istotą tego nawrócenia - możliwego do zrealizowania dzięki ciągłemu uprzedzającemu i towarzyszącemu działaniu łaski Bożej - jest przejście z grzechu, egoizmu, służenia wyłącznie sobie do postawy szczerej miłości do Boga i do człowieka. Omówmy dokładniej etapy nawracania się, nazywane warunkami dobrej spowiedzi.
